Boekengolf na overlijden Sondheim

Sinds het overlijden van Stephen Sondheim in november 2021 zijn er een veelheid aan nieuwe boeken verschenen waarin hij figureert. Samen met Sondheims eigen overzichtswerken Finishing the Hat en Look, I made a hat zijn deze terug te vinden op deze site. Een aantal van de nieuwe publicaties lichten we hieronder toe.

Finale: Late Conversations by Stephen Sondheim is een reflectie van de interviews die New Yorker-journalist D.T. Max met Sondheim hield vanaf 2017. De interviews hadden moeten leiden tot een publicatie ter gelegenheid van de première van zijn laatste musical, met David Ives, maar Sondheim kwam al eerder te overlijden. D.T. Max schreef in februari 2022 ook al een artikel over zijn interviews. Dat is hier te vinden.

Careful the Spell You Cast. How Stephen Sondheim Extended the Range of the American Musical van Ben Francis verscheen in februari 2023. Francis betoogt in het boek dat de afschildering van Sondheim als cynisch geen recht doet aan het romantische hart van zijn teksten en muziek. Hij vestigt de aandacht op de grote rol van wensen en dromen in zijn werk en plaatst hem in de Broadway-geschiedenis als natuurlijke opvolger van zijn mentor Oscar Hammerstein.

Sondheim and Me. Revealing a Musical Genius van de 87-jarige Amerikaanse Sondheimkenner Paul Salsini bestaat vooral uit briefwisselingen met Stephen Sondheim over de Sondheim Review. Salsini richtte dat tijdschrift op in 1994 en het verscheen tot 2016. Overigens kwam Salsini onlangs nog in het nieuws, toen hij een opname van Sondheims musical Phinney’s Rainbow ontdekte.

Gemignani. Life and Lessons from Broadway and Beyond is gewijd aan de carrière van Paul Gemignani, de gevierde muzikaal regisseur van 38 Broadway- en West Endproducties sinds de jaren ’70. Hij was een vaste samenwerkingspartner van Stephen Sondheim. De laatste werkte uitgebreid mee aan de totstandkoming van dit boek van Margaret Hall. Over zijn samenwerking met Gemignani zegt Sondheim: ““It can’t be expressed. It’s like trying to explain why you’re in love with somebody. There’s no explanation; it just is.”

Lord Knows, At Least I Was There. Working with Stephen Sondheim zijn de memoires van pianist Paul Ford. Paul Ford was de pianist voor de originele producties van Sunday in the Park with George, Into the Woods, Assassins en Passion. Hij werkte daarnaast onder andere als pianist aan de revivals van Anyone Can Whistle, Assassins en Pacific Overtures, het Follies concert van 1984 en Sondheims 80th Birthday Celebration.

He Never Did Anything Twice. Deconstructing Stephen Sondheim is een in januari verschenen boek van artistiek directeur van het New Line Theatre Scott Miller. Het is een overzichtswerk van zestien Sondheim-musicals met aandacht voor hun totstandkoming en de professionele ontwikkeling van de componist-tekstschrijver.

Overigens is er nog meer te verwachten. In oktober verschijnt Sondheim: His Life, His Shows, His Legacy van Stephen M. Silverman met daarin veel ruimte voor perspectieven van mensen die met Sondheim gewerkt hebben. Een andere bijzondere bijdrage wordt verwacht van Barry Joseph, die werkt aan een boek over Sondheims beroemde liefde voor puzzels en spellen. Matching Minds with Sondheim: the Puzzles and Games of the Master Lyricist belooft ons puzzels van Sondheim voor te schotelen in 2024.

Laatste Sondheim-musical op de planken

Dus toch. De laatste musical van Sondheim gaat dit najaar in première in New York. De titel van het onvoltooide project met toneelschrijver David Ives was aanvankelijk Square One maar is veranderd in Here We Are. Regisseur Joe Mantello (zie foto) is aan de productie verbonden. Mantello won in 2004 nog een Tony Award voor de regie van Sondheims Assassins. De cast wordt binnenkort bekend gemaakt. Kaarten zijn binnenkort verkrijgbaar via de website van cultureel centrum The Shed in Manhattan, waar de musical in Griffin’s Theater voor een korte periode vanaf september te zien zal zijn. Wie lid wordt van The Shed (voor 10 dollar) krijgt toegang tot de voorverkoop.

De musical is gebaseerd op twee films van Spaans-Mexicaanse filmmaker Luis Buñuel, “Le charme discret de la bourgeoisie” (De verholen charme van de kleinburgerlijkheid) uit 1977 en “El angel exterminador” (De vernietigende engel) uit 1962, die respectievelijk de eerste en de tweede akte van de musical zouden worden. In de eerste film probeert een groep mensen uit de gegoede burgerij om samen een diner te hebben, maar lukt dat niet. In de tweede film is er wel een diner, maar kunnen de gasten niet meer weg. Beide films zijn surrealistisch en politiek geladen, maar ook vol met (donkere) humor.

The Shed, Hudson Yard, NYC

Square One “muzikaal half af”

Stephen Sondheims laatste musical, Square One, die dit jaar naar Broadway had moeten komen, was muzikaal gezien 50 tot 60% voltooid. Dat vertelde producent Cameron Mackintosh gisteren in een interview aan Alex Wood van WhatsOnStage. Mackintosh sprak de zondag voor Sondheims dood de hele muziek voor Square One met hem door, op Sondheims verzoek. Hij durfde geen uitspraken te doen of Square One ooit geproduceerd zou worden.

Fragment uit het interview:

“What was interesting was that Steve had never gone through a full score with me before like that – I think he wanted me to reinforce his view as to whether or not he was going to complete it. Because of the amount of energy it would have taken.

“I mean,” Mackintosh laughs, “he was always looking for excuses not to write! When we went through it I found so many vigorous tunes, but none that he had fully completed. Some moments would go off at tangents – I’d ask him: ‘why don’t you let the music do its thing!’.

“There was a whole section in the musical that he told me he wanted to be ‘wall-to-wall music’ – like the Follies sequence. But sadly he never got to write that. There was a lot of music within what he’d already written that I’m sure he would have used for that specific section, but he died before he was able to do all of that.”

WhatsOnStage, 5/1/23

Square One zou worden gebaseerd op twee films van Spaans-Mexicaanse filmmaker Luis Buñuel, “Le charme discret de la bourgeoisie” (De verholen charme van de kleinburgerlijkheid) uit 1977 en “El angel exterminador” (De vernietigende engel) uit 1962, die respectievelijk de eerste en de tweede akte van de musical zouden worden. In de eerste film probeert een groep mensen uit de gegoede burgerij om samen een diner te hebben, maar lukt dat niet. In de tweede film is er wel een diner, maar kunnen de gasten niet meer weg. Beide films zijn surrealistisch en politiek geladen, maar ook vol met (donkere) humor.

If it isn’t the sun, it’s the birdsong.
If it isn’t the air, it’s the view.
I’m completely undone
By the endless abundance of life,
Aren’t you?

Gepubliceerde muziekteksten van Sondheim uit Square One

Voor wie het miste: Old Friends

Het concert Old Friends bracht op oudejaarsavond op de BBC een heel bijzonder gezelschap samen op het podium. Voor een aantal “old friends” was het een zeldzame terugkeer op het podium. Aangezien het concert nog niet te koop is, hier een paar terugblikken. Terugkijken in zijn geheel kan [voor nu nog] hier.

“Old Friends”
“Broadway Baby”

Sondheim-concert op oudejaarsavond

Op oudejaarsavond 2022 zendt BBC Two het spectaculaire Sondheim-concert “Old Friends” uit. Het concert, met een sterrenensemble en geproduceerd door Cameron Mackintosh, vond plaats in mei in Londen als speciaal evenement naar aanleiding van Sondheims overlijden eind 2021. De kaarten waren begrijpelijkerwijs schaars en zeer gewild, dus nu is er de kans voor allen die het misten om het concert alsnog te zien. De BBC-uitzending is te zien op BBC Two vanaf 18.35 uur (Nederlandse tijd) en via iPlayer.

In de cast zien we een ongekende verzameling aan gevierde “Old Friends” van Sondheim, waaronder Bernadette Peters, Judi Dench, Michael Ball, Imelda Staunton, Julia McKenzie, Daniel Evans, Maria Friedman, Julian Ovenden, Jenna Russell, Helena Bonham Carter en vele anderen. Hieronder een voorproefje en recensie.

“It was a night to remember, a warm and wonderful riffling through the back catalogue of someone whose astonishing variety and constant exploration changed musical theatre forever – and will, thanks to the legacy of his foundation, go on inspiring future generations.”

Recensie Sarah Crompton

Musical van 18-jarige Sondheim opgedoken

Er is een zeldzame live opname ontdekt van een van Stephen Sondheims eerste musicals. Sondheim schreef Phinney’s Rainbow in 1948, toen hij 18 jaar oud was en nog studeerde. De titel verwijst naar de destijds populaire musical Finian’s Rainbow uit 1947 en naar de rector van het Williams College in Massachusetts, James Phinney Baxter III. De musical werd vier keer opgevoerd op diezelfde school en iemand nam het op voordat het werd overgezet naar een CD. Waarschijnlijk was dat Sondheim zelf, daartoe aangemoedigd door zijn leermeester Oscar Hammerstein. De opname duurt 1 uur en 20 minuten en bevat 19 tracks. Inmiddels zijn enkele fragmenten te beluisteren: luister hieronder naar de “Overture” en “How Do I Know”.

De opname werd volgens de BBC ontdekt door de Amerikaan Paul Salsini, de 87-jarige Sondheimkenner, oprichter van de Sondheim Review en schrijver van Sondheim and Me: Revealing a Musical Genius (hier te koop), ontdekte de opname bij toeval achter een stapel CD’s in zijn boekenkast. Hij noemt het een mysterie waar de opname vandaan komt. Het is een amateuropname en de geluidskwaliteit is niet goed. Sommige woorden zijn vervormd en er zijn achtergrondgeluiden, applaus en storingen. Desondanks is het een bijzondere vondst voor wie de ontwikkeling van Sondheims talent bestudeert. Zowel Salsini als de bekende muziekwetenschapper professor Stephen Banfield menen in de opnames vooruitwijzingen naar West Side Story, Company, Sweeney Todd en Into the Woods te kunnen ontdekken, bijvoorbeeld naar “Gee, officer Krupke” en “Not getting married today”. Salsini doneert de CD aan de Sondheim Research Collection in Milwaukee om het bredere publiek te laten horen. .

Overture, Phinney’s Rainbow
How Do I Know, Phinney’s Rainbow

You said “goodbye” when I said “hello”.
And I asked you when, and you said I would know.
But how do I know, when I know that you said “no”.

Uit “How do I know”, Phinney’s Rainbow

Foto bovenaan van Paul Salsini en de gevonden opname: BBC

Sondheim en Lansbury in vervolg op Knives Out

Stephen Sondheim en de onlangs overleden Angela Lansbury – veelvuldig vertolker van Sondheim werk – zullen binnenkort beiden postuum te zien zijn in de film Glass Onion: A Knives Out Mystery. De film is het eerste van twee geplande vervolgen op het succesvolle moordmysterie Knives Out uit 2019 van Rian Johnson met onder andere Daniel Craig, Jamie Lee Curtis, Toni Collette en Chris Evans. Johnson en Craig zijn opnieuw betrokken als respectievelijk schrijver/regisseur en hoofdrolspeler.
Naar verluidt zal Sondheim als zichzelf verschijnen in een Zoom-gesprek met Daniel Craig in de rol van detective Benoit Blanc. Lansbury komt voorbij als knipoog naar haar jarenlange rol als Jessica Fletcher in Murder, she wrote.
De film is in Nederland vanaf 23 december 2022 te zien op Netflix. Zie hieronder de teaser trailer:

Sweeney Todd in Nederland

Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street is terug in Nederland. Van 21 april tot 21 mei is de Sondheim-musical te zien in het Amsterdamse theater DeLaMar en de Nieuwe Luxor in Rotterdam, met vanaf 13 april zeven try-outs vooraf. Simone Kleinsma vervult de rol van Mrs. Lovett en de Vlaamse Hans Peter Janssens zal de titelrol voor zijn rekening nemen. Voor beide acteurs is het niet de eerste keer dat ze in de huid van Sweeney Todd en Nellie Lovett kruipen. Hans Peter Janssens speelde de rol in Vlaanderen nog in 2019. Voor Simone Kleinsma is het langer geleden: zij speelde Lovett voor het laatst in 1993 tegenover Ernst-Daniel Smid. De toenmalige veelgeprezen vertaling van Koen van Dijk lijkt ook nu de basis te vormen.

Hoewel het na de productie van 1993 tien jaar stil bleef, werd Sweeney Todd sinds 2014 al twee keer eerder op de planken gebracht in Nederland. Eerst door de Nederlandse Reisopera met hoofdrollen voor Dale Duesing en Sanne Wallis de Vries in een modern jasje, en vervolgens in 2016 en 2017 door OpusOne met musicalveteranen Rene van Kooten en Vera Mann in de hoofdrollen.

Kaarten voor de nieuwe productie zijn verkrijgbaar via theaters DeLaMar en de Nieuwe Luxor. Meer weten over Sweeney Todd?: kijk hier.

Een voorproefje van de nieuwe productie was te zien op de Uitmarkt in Amsterdam. Zie hieronder de registratie, met daarin ook Milan van Weelden als Rechter Turpin en Jonathan Demoor als Anthony Hope.

Afscheid tijdens award shows

Tijdens de uitreikingen van onder andere de Grammy Awards, Tony Awards, Academy Awards en Olivier Awards dit jaar werd op verschillende manieren stil gestaan bij het overlijden van Stephen Sondheim in 2021. Zo was een medley van Sondheim-nummers de achtergrond van het in memoriam van de Grammy Awards voor alle overleden artiesten in 2021, en traden acteurs van Londens West End op met “Our Time” uit Merrily we roll along bij de Olivier Awards.

Ben Platt, Cynthia Erivo, Leslie Odom Jr., Rachel Zegler

Carol Burnett wint Stephen Sondheim Award

Carol Burnett is de laatste winnaar geworden van de Stephen Sondheim Award die nog door Sondheim zelf is uitgekozen. Burnett (89) werd beroemd met The Carol Burnett Show in de jaren 60 en 70, en won tijdens haar carrière al zo ongeveer alle prijzen die er te winnen zijn, inclusief 6 Emmy’s, 7 Golden Globes, een Tony en een Grammy. Haar voornaamste Sondheim-vertolkingen waren die als Carlotta in een concertversie van Follies in 1985 (zie hier repetities en optreden), en in de Sondheim-revue Putting it together (hier grotendeels te zien) in 1999.

Signature Theatre’s Stephen Sondheim Award wordt jaarlijks uitgereikt aan mensen die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de vertolking van het werk van Stephen Sondheim en aan het Amerikaanse musical theatre. Eerdere winnaars waren onder andere bekende Sondheim-vertolkers als Bernadette Peters, Angela Lansbury, Audra McDonald en Patti Lupone, en samenwerkingspartners als Hal Prince, James Lapine, John Weidman en Jonathan Tunick.

“I’m thrilled about this award, because he picked me.”

Carol Burnett in de Washington Post

Signature Theatre en kopfoto.

Carol Burnett, “Could I leave you?” [Follies] uit: Putting it together (1999).